ప్రేమలేఖ 6

కడలి. అలలు. ఆకాశం. మబ్బులు. వాటిని చూడగానే గాల్లో తేలియాడే మనసు. వాటిని గాల్లో విహరిస్తూ చూస్తె?కేవలం బాగుంది అని చెప్పలేం కదా! గాలి మోటరు ప్రయాణం. ఆ ప్రయాణాన్ని వర్ణించడానికి ఏమి లేదు. బస్సులోనో, రైల్లోనో పోయినట్లే ఉంది. వాటికి టేకాఫ్, ల్యాండింగ్ ఉండదు అంతే తేడా. చిన్నప్పుడు జాయింట్ వీల్ చాల ఇష్టంగా ఎక్కినా అనుభవం వల్లేమో జనాలు చెప్పినంత థ్రిల్లింగ్ ఏమి లేదు. అయిన నీకు తెలియందా! ఎన్నిసార్లు రమ్మని పోరు చేశావు. రానని మొండికేసి రైల్లో పుస్తకం చదువుతూ పోలేదు. ఇప్పుడు అంతే నాలుగు పుస్తకాలు వేసుకుని అందులో మనుషులతో మాట్లాడుతూ పోదాం అనుకున్న. కానీ తప్పలేదు. ప్రయాణాలు ప్రతిసారి ఓ కొత్తకోణాన్ని పరిచయం చేస్తాయి. ఇది అంతే. పెట్టుబడి వికృత రూపాన్ని పరిచయం చేసింది. వస్తువు కొనడం అనివార్యమైన చోట పెట్టుబడి లాభాల్ని ఎట్లా గడిస్తుందో పుస్తకాల్లో చదవడానికి, కళ్లారా చూడడానికి, అనుభవంలోకి రావడానికి తేడా ఉంది. నేను పోయిన మీటింగ్లో ఒక కళాకారుడు పాట పాడినట్లు. ‘వచ్చింది సూడు తమ్మి మార్కెట్ జమానా, మంచినీళ్ళు సైతం అమ్ముడుపోయే రోజుల కాలం.’ ఈ ఆర్థిక దోపిడీకి తోడూ భద్రతా పేరా చేకప్ లు మరోవైపు. నాలుగైదు సార్లు చెక్ చేయడానికి ఏముందో? రాజ్యం తనపై ఎవరు దాడి చేస్తారో అనే ఒక అభద్రతా భావనలోంచి, తన దోపిడీని వ్యతిరేకిస్తున్న శక్తుల నుండి తనను తాను కాపాడుకోవడానికి  పుట్టుకొచ్చినవే కదా. ఈ సైన్యాలు. పోలీసులు. భద్రతా బలగాలు. అయిన వాళ్ళు కూడా ఏం చేస్తారు వాళ్ళ ఉద్యోగం వారిది. సొంత ఆలోచనలు అమలుపరచలేని ఒక రోబోట్ బతుకులు. ‘పోనిలే అయ్యా. ప్రతి మూలకు ఒకడ్ని పెట్టుకొనీ, వందల, వేల కోట్లు దోచుకొని పోబడుతున్నాయి. ఇట్లా ఉన్నా, నాలుగు ఉద్యోగాలు పెరిగి నలుగురు బతుకుతారు.’ అన్నాడు వసంతం.

వెళ్తున్నప్పుడు ఇండిగోలో ఒక ఎయిర్ హోస్టెస్ చాల ముచ్చటగా ఉంది. అందమైన నవ్వు తనది. తప్పదు. ఉద్యోగం అలాంటిది. నవ్వక తప్పదు కదా. ఒక ఆర్టిఫిషల్ నవ్వు. అయినా బాగుంది. ఆ ఆర్టిఫిషల్ నవ్వు చూశాక అనిపించింది. ఆ అమ్మాయి మనస్పూర్తిగా నవ్వితే ఎంత బాగుంటుంది అని. విశాఖపట్నంలో గాలిమోటరు కిందకి దిగుతున్నప్పుడు ఆ అమ్మాయిని చూడాలి. పక్కన కిటికిలోంచి సముద్రం. ఎదురుగా ఈ పిల్లా. కడలి కెరటాల నవ్వు పిల్ల. అక్కడే ఆగిపోతుంది అనుకున్నా. తరువాత ఫ్లైట్ లో కూడా వచ్చింది. నా ముందు సీట్లో ఒక చిన్నపాప ఉంది. ఈ పిల్ల పసిపాప అయి తనతో కాసేపు ఆడుకుంది. బహుశ ఈ ఒత్తిడిలో తనకు ఉపశమనం దొరికింది కాబోలు. ఆ పిల్ల గురించి బేటూకి చెప్తే, ఏందీ డాడీ పిన్నిని తీసుకువద్దాం అనుకుంటున్నావా? అని నవ్వింది. Naughty girl. కాచిగూడ రైల్వే స్టేషన్లో ఎంత నవ్వుకున్నాం అనుకున్నావు. నువ్వు ఉండాల్సింది. ఎరుపెక్కే నీ బుగ్గలు చూస్తో మరింత నవ్వుకునే వాళ్ళం.  అయినా నువ్వు చాలవు ఈ జీవితానికి. మనది దూరాలను దగ్గర చేసే అచంచలమైన ప్రేమ.

            కలకత్తాలో ఒక పాత మిత్రుడు కలిశాడు. బక్కపలచని దేహం వాడు. ఎంత బాగ పాడతాడో. ఇంకో మిత్రుడ్ని పరిచయం చేశాడు. అతడి పేరు మరచిపోయాను. గజల్, కవ్వాలి ఇంటర్నెట్ లో వినడమే కదా! మొదటిసారి లైవ్ లో వినడం బాగుంది. మార్కెట్ ప్రతి వస్తువును వ్యాపారం ఎట్లా చేస్తుందో తన పాటలో చెప్పాడు. ‘నస్రత్ ఫతే ఆలి ఖాన్’ కవ్వాలి పాడుతున్నట్లు ఉంది ఆ గొంతు. నస్రత్ కూర్చొని పాడతాడు. మనోడు నిలబడే పాడాడు. పాట వింటూ ఒక రకమైన తన్మయత్వంలోకి పోయా. రెండు పాటలు విన్నా, ఫ్లయిట్ టైం అయిందని వచ్చేశా. అవి విన్నాక అనిపించింది. ఇక్కడా ఆర్ట్ ఫార్మ్ ని మార్చుకోవాల్సి ఉందని. గిటార్, జాజ్ లోకి ఇప్పుడే పోలేకపోయిన దక్కన్ గజల్ లో ప్రజా ఉద్యమాల పాటలు ఎందుకు రావట్లేదని. కవ్వాలి ఎంత బాగా ఉంటుంది ఆ ఆర్ట్ ఫార్మ్స్. ఆ రెండు ఇక్కడి ప్రజల్లో భాగమయ్యాయి. ఇప్పుడు చార్మినార్, పాతబస్తీలో తప్ప గజల్, కవ్వాలి ముషాయిరాలు ఎక్కడ కనిపిస్తలేవు. అక్కడ అంతంత మాత్రమే. కొన్నిసార్లు పోదాం అనుకున్నా, వాటిని ఎంజాయ్ చేసే తోడూ లేక పోలేదు. ఒకప్పుడు ఇప్టా, ప్రజానాట్య మండలి, జన నాట్య మండలి గజల్, కవ్వాలీలను రివల్యుషనరైజ్ చేసింది. జన నాట్య మండలి తరువాత ఆ ప్రయోగం ఆగిపోయినట్లు ఉంది. బహుశా గజల్, కవ్వాలిలపై నాకున్న ప్రేమవల్లేమో! దాని మళ్ళి పునరుద్ధరించాల్సిన అవసరం ఉందనిపించింది.

‘తేరి అంఖోకే సివా, ఇస్ దునియా మే రఖా క్యా  హై’ అని నీ కళ్ళలోకి చూస్తూ ఎన్ని వందల, వేల సార్లు పాడుంటాను. ‘హమ్ దేఖేంగే, లాజిమ్ హై హమ్ భీ దేఖేంగే’ అని ఇక్బాల్ బానో పాడిన ఫైజ్ పాటను రోజుకు నాలుగైదు సార్లు ఎంత తన్మయత్వంతో వినేవాళ్ళం. నస్రత్ ‘తుమ్హే దిల్లగి’ అయితే ఎంత పాడుకునే వాళ్ళం. మళ్ళి దాని అర్థం చెప్పుకుంటూ ఎంత నవ్వుకునే వాళ్ళం.

తెలుగులో గజల్ అని చెత్తనంతా ప్రచారం చేశారు. గజల్ తెలియని వాండ్లు తెలుగు గజల్ వింటే గజల్ అంటే ఇదా అనుకునేలా తయారు చేశారు. ఇప్పుడు ఇంక్విలాబి గజల్  రాసేందుకు ఫైజ్ లేడు. మఖ్దుం లేడూ. కానీ వాళ్ళు రాసిన గజల్ బతికే ఉంది. జనాలకు వాటిపై ప్రేమ ఉంది. మనం చెయ్యాల్సిందల్లా వాటిని వెలికితీయడమే. వాళ్ళని కొనసాగించడమే.

ఎందుకో పంచుకోవాలనిపించింది. మనం ఇష్టంగా విన్న గజల్ ని, కవ్వాలిని. నువ్వు లేకుండా చేసిన గగన ప్రయాణాన్ని. జ్ఞాపకాల్ని. అనుభుతూల్ని. అనుభవాల్ని.

‘’నా కళ్ళలో కన్నీటి అలల రంపపు కోత

రాత్రి నీ తలపుల రాకపోకలయందు’’  అని మఖ్దూం మన విరహాన్ని చెప్పేందుకే రాశాడా అనిపించింది.

ప్రేమలేఖ 5

సినిమా ఎందుకో Manufacturing the Consent అనిపించేది. ఇప్పటికి అంతే అనుకో. చాల అరుదుగా సినిమాలు జీవితాల్ని దృశ్యమానం చేస్తాయి. జీవితాల్లో ఉండే వేదనని కళ్ళ ముందుకు తెస్తాయి. ఏదో చెప్పాలనే కసి ఉంటుంది అందులో. సినిమాతోనే సమాజంపై ఏదో ముద్ర వేయాలనే సందేశం ఒకటి అంతర్లీనంగా కనిపిస్తుంది. అటువంటి వాటిని కేవలం సందేశాత్మక చిత్రాలని ట్యాగ్ వేసేసి, ఒక బుట్టలో పడేద్దామా!? అత్యాచారాలు, హత్యలు, దోపిడిలు ఎలా చేయాలో చూపించే సినిమాలు సమాజంపై దుష్ప్రభావాన్ని వేస్తున్నాయి. కొందరిని ఆ అడ్డ దారుల్లో నడవడానికి ప్రోత్సహిస్తున్నాయి. సమాజంలో మంచి, చెడు రెండు ఉన్నట్లే, సినిమాల్లో కూడా మంచి, చెడు సినిమాలు ఉంటాయి. ఈ సోదంతా నాకెందుకు చెప్తున్నావ్ అంటావా? ఇవ్వాల ఒకానొక మంచి సినిమా చుశానోయ్. అందుకు.

‘నీది నాది ఒకే కథ’ రుద్రరాజు సాగర్ కథ. రుద్రరాజు సాగర్ లాంటి అనేకమంది యువకుల కథ. ధార్మిక లాంటి అనేకమంది యువతుల కథ. కానీ మనది మాత్రం కాదు. అయినా మన చుట్టూ ఉన్న వాళ్ళ కథ. సినిమా చూస్తుంటే కలిసి చదువుకున్న ఎంగెల్స్ రచన ‘కుటుంబం, వ్యక్తిగత ఆస్థి, రాజ్యం పుట్టుక’ గుర్తొచ్చింది. నాకైతే పాల్ లేఫార్గ్ రచన కూడా ఒకటి గుర్తొచ్చింది. “పిల్లల్ని ప్రేమించడం రానపుడు, ప్రేమించలేనపుడు కనడం దేనికి?” అని ఎంత చర్చించుకున్నాం. ఆ చర్చలన్నీ ఒక్కసారిగా కళ్ళ ముందు తిరిగాయోయ్. అయినా పిల్లలేం, కేవలం పది నిమిషాల సుఖం అనంతరం కార్చే కొన్ని వీర్యపుచుక్కలు, అండాన్ని చేరితే పుట్టుకొచ్చిన వారో, చిరిగిన తొడుగు వలనో, వేసుకొని Un wanted వలనో పుట్టిన వాళ్ళో కాదు కదా! వాళ్ళే ప్రకటించుకుంటున్నట్లు వాళ్ళ ‘ప్రేమ’కు ప్రతిరూపాలే కదా! వాళ్ళని ఎత్తుకొని, ముద్దు చేసి, అరికాళ్ళకు ఎక్కడ మట్టి అంటుతుందేమోనని గుండెలపై, భుజాలపై మోస్తూ మరీ పెంచి ఉంటారు కదా! మరి ఎందుకని పిల్లల స్వేచ్ఛను హరించాలనుకుంటారు? ఎక్కువ మార్కులు రాకపోతే, పరీక్షలో ఫెయిల్ అయితే వాళ్ళు పిల్లలు కాకుండా పోతారా? వాళ్ళ పరువు, మర్యాదలు పిల్లల స్వేచ్ఛలో గాక మార్కుల్లో చూసుకోవడమేమిటి. ఎంత దుర్మార్గ స్వభావం అది. ఎందుకో ఏ ఇంట్లో అయిన మార్కులు రాని కొడుకుపై తండ్రి చూపే ‘పరువు’ఉన్మాదాన్ని వాడికి తాకకుండా నిత్యం దహించుకుపోయేది అమ్మే. ఇందులోనూ అంతే. ఆమె కార్చిన కన్నీళ్ళలో ఏమిచెయ్యలేని నిస్సహయత ఒకటి ఉంది. అంతర్లీనంగా ఈ పురుషాధిక్య సమాజం ఆమెకి వేసిన సంకెళ్ళు ఉండనే ఉన్నాయి. కొడుక్కి యాక్సిడెంట్ అయి ఆసుపత్రిలో పడున్నా ఎందుకు రాలేదని భర్తను నిలేయగలిగే అంత ధైర్యం ఉన్నా, మళ్ళి ఏమి చేయలేని నిస్సహయతే. ఈ సమస్య కేవలం రుద్రరాజు సాగర్ దిలా కనిపిస్తున్నా, ఇక్కడ మాత్రం రుద్రరాజు సాగర్ ఒక సర్వనామమే. అనేకమంది కుటుంబ పీడిత పిల్లలకు వీడొక ప్రతీక.

తండ్రి తనపై చూపే కోపం కూడా ప్రేమ అనే భ్రమలో బతికే వాడు. నాన్న కుండ బద్దలుకొట్టినట్టు ‘నీ కన్నా నాకు పరువే ముఖ్యం’ అనేదాక ఆ కోపం వెనుక పరువు పోతుందనే ఆక్రోశం తప్ప, వీడిపై ప్రేమలేదని. వాడి స్వేచ్ఛను వాడే వెతుక్కుంటూ వెళ్తాడు. స్వేచ్ఛ ఒకరు ఇచ్చేది కాదు. తీసుకునేది అని అర్థమయ్యో, అవ్వకనో కానీ మొత్తానికి వెళ్తాడు. తనను తనలా గుర్తించిన, అభిమానించి, ప్రేమించిన ధార్మికతో. తనతో జీవితం పంచుకోవాలనుకుంటున్న ధార్మికతో. స్వేచ్ఛను వెతుక్కుంటూ పట్నంకు రెండు పక్షుల ప్రయాణం. వీడు స్వేచ్ఛను వెతుక్కుంటూ పట్నం పోయాడు. కానీ ఈ మార్కుల వేటలో, తల్లిదండ్రులకి నచ్చినట్లు బతకలేక పట్టాలపై పడి, ఫ్యాన్ కు వేలాడుతో, పురుగులమందు తాగో ‘స్వేచ్ఛను’ వెతుకున్న వాళ్ళని గూర్చి ఎన్ని పత్రికల్లో చదవలేదు. అన్ని సినిమల్లోలాగే ఇక్కడా వాళ్ళ నాన్న చివరికి రియలైజ్ అయ్యాడు. వాడికోసం ఒక కవిత రాద్దాం అనుకున్నాడు. పదాలు దొరక్క ఆగిపోయాడు.

ఇది కేవలం రుద్రరాజు సాగర్ కథో, దేవీప్రసాద్ లాంటి ‘పరువు’ఉన్మాద తండ్రుల కథో కాదు. రోజు మనం చూస్తున్న కథే. మన చుట్టూ జరుగుతున్న కథే. మనది కాకపోయినా మన కుటుంబాల్లో జరుగుతున్న కథే. సినిమా అయిపోయాక, రాయడం మొదలుపెట్టాను. అప్పుడు అనిపించింది. మన అమ్మనాన్నలు మన ఇష్టానికి మనల్ని పెరగనియ్యకుండా వాళ్ళు దేవీప్రసాద్ లాగా బిహేవ్ చేస్తే? అప్పుడు ఈ కథ మనది కూడా. వాడిని పాస్ అయ్యేదాకా ఇంటికి రావొద్దన్నాడు దేవీప్రసాద్. మా నాన్న అయితే ఏముంది బేటా, ‘మార్చి’ కాకపోతే ‘మే’ అదిపోతే మళ్ళి ‘మార్చ్’ అన్నాడు. నాన్న కూడా అలానే అని ఉంటే. అప్పుడు రుద్రరాజు సాగర్, నాకు ప్రతీక అయ్యేవాడు.

చివరగా ఒక మాట అయినా వ్యక్తిగత అభివృద్ధి ఒకడు చెప్తే వస్తుందా? విజయానికి ఐదు మెట్లు, విజయానికి ఆరో మెట్టు అంటూ ఆకర్షనీయమైన పేర్లతో పుస్తకాలు అమ్ముకోవడం మినహా పెర్సానాలిటి డెవలప్ మెంటర్స్ చేసేది. ఏముంది. పట్టాభి, యండలు, హిప్నోలు రాసిన పుస్తకాలు చదివి ఎంత నవ్వుకోలేదు. కాషాయబట్టలు వేసుకున్న  వేదవొకడు, తనమీద తనకు నమ్మకం లేనివాడే నాస్తికుడు అన్నాడు. ఇప్పుడు వాడి పుస్తాకాలు వ్యక్తిత్వ వికాస రచనలు. ధ్యానం చేయాలనీ చెప్పి 33 ఎండ్లకై చనిపోయిన వేదవను నమ్మే వాళ్ళను చూస్తుంటే నవ్వొస్తుంది డియర్. వాళ్ళు వాళ్ళ పిచ్చి రాతలు. అవి చదివితే విజయమేమో గానీ, ఒకరకమైన నూన్యత భావనలోకి పోవడం మాత్రం ఖాయం. అట్లా పోయిన వాళ్ళు ఎంతమందో. అందులో రుద్రరాజు సాగర్ ఒకడు. ధార్మిక ఒకర్తి. సాగర్ చెప్పందుకొని మరీ కొట్టాడు. కానీ  దార్మికే హిప్పోక్రాట్ లా బతికింది. ఆ నిజాన్ని చివరికి ఒప్పుకుంది.

‘తల్లిదండ్రులు పిల్లలపై చేసే ఆధిపత్యాన్ని మేము వ్యతిరేకిస్తాం. అది అంతం కావాలనుకుంటాం. అందుకు మమ్మల్ని నేరస్తులంటారా. అవును. మేము నేరస్తులమే’ అని కమ్యూనిస్టు పార్టి ప్రణాళికలో మార్క్స్ - ఎంగెల్స్ లు దేవి ప్రసాద్ లాంటి తండ్రుల కోసమే అని ఉంటారు.

మారింది దేవీప్రసాద్ ఒక్కడే. మారాల్సిన దేవీప్రసాద్ లు ఇంటికోకరు ఉన్నారు. తప్పు వాళ్ళది కాదు. వాళ్ళని అలా తయారు చేసిన వ్యవస్థదే. పిల్లలను, భార్యని ఆస్థిలాగ చూస్తున్న వ్యవస్థదే. పిల్లలను వాళ్ళ కోర్కెలు తీర్చే యంత్రాలుగా చూస్తున్నంత కాలం అనేక మంది రుద్రరాజు సాగర్ లు బలవుతూనే ఉంటారు. పిల్లలని స్వేచ్చగా బతకనివ్వలేని బలహీనత ఉన్నవాళ్ళు పిల్లల్ని కనకపోవడమే మంచిది. ఆస్తులకు వారసత్వాన్ని ఇవ్వడానికే కాదు. మనుషులుగా బతకడానికి అని తెలిసే రోజుకోసం, స్వేచ్ఛ సృజనకు తొలిమెట్టు అని తెలుసుకునే రోజుకోసం ఎదురుచూస్తూ...

ప్రేమలేఖ – 4

ఇవ్వాలెందుకో ఉక్కపోతగా ఉంది. అట్లా అని బయట ఏమి ఎండగా లేదు. కానీ బద్దలవడానికి సిద్దంగా ఉన్న అగ్నిపర్వతం ఏదో సూచనగా చెమటను పంపుతున్నట్లు ఉంది. సామాజిక వివక్షత అనబడు ఉక్కపోత. అది మాములుగా ఉండదు. అయితే ఈ ఉక్కపోత కేవలం మన తరానిదేనా? ఇందాక దోస్తు ఒకడు వచ్చాడు. వాడి కథను చెప్పాడు. కథ అనడం కన్నా వాడి వ్యథ అనో, వలపోత అనో అనొచ్చు.

      

యూనివర్సిటిలో చదువుకునే రోజుల్లో వీడు కలిశాడు. కులాలు వేరయినా ఈ నిచ్చెనమెట్ల కుల వ్యవస్థలో పీదితులం కదా. చాల సహజంగానే కలిశాం. కలిసే గోడపత్రికలు అంటించాం. కరపత్రాలు రాశాం. నినాదమయ్యాం. ఉపన్యాసమయ్యాం. రాస్తారోకోలూ అయ్యాం. దెబ్బలు తిన్నాం. స్టేషన్లో పడ్డాం. మాతో పాటు ఓ పిల్ల వచ్చేది. బాపనోళ్ళ పిల్ల. రిజర్వేషన్ల అనుకూల, కుల వివక్షత ఉద్యమాల్లో కలిసి వచ్చేది. వాళ్ళనాన్న ఓ అభ్యుదయ జంధ్యం మరి. కొన్నిసార్లు ఆయన యునివర్సిటికీ వచ్చేవాడు. బాగానే మాట్లాడేవాడు. అతన్ని చరిత్రకారులు సిద్దాంతకర్త అంటారు. సిద్దాంతకర్తలు అతన్ని చరిత్రకారుడు అంటారు. కానీ అతడు అటు చరిత్రకారుడు కాదు. ఇటు సిద్దాంతకర్తా కాదు.

ఓ రోజు వీడు వచ్చి ‘రేయ్ నేను ఆ పిల్ల ఇద్దరం పెళ్లి చేసుకుందాం అనుకుంటున్నాం రా’ అన్నాడు. ‘అరేయ్ మీరేమో మాలోల్లు. ఆ పిల్ల ఏమో బాపనోళ్ళ పిల్ల ఒప్పుకుంటారా’ అన్న. ‘రేయ్ వాళ్ళ నాన్న ఎంత మంచోడు అనుకున్నావ్. మేము మా ఇద్దరి విషయం చెప్పగానే, మీ ఇష్టం అన్నాడు.పెళ్ళికూడా ఆయనే దగ్గరుండి చేయిస్తా అన్నాడు. మా యింట్లో కూడా వచ్చి మాట్లాడుతా అన్నాడు.’ అని చెప్పాడు.

 పెళ్లి అయింది. ఇద్దరు ఒక్కటయ్యారు. వాళ్ళకు ఒక బాబు. అయినా వాడు ఆ పెద్దమనిషిని ‘సార్’ అనే పిలుస్తాడు. మామయ్య అని పిలవచ్చు కదరా? అంటే ‘యూనివర్సిటిలో ఉన్నప్పటి నుండి అలవాటు కదరా, పోలేదు’ అంటాడు. పెండ్లి/సహజీవన బంధం మొదలయి మూడేండ్లు అయింది. అయినా వీడు ఆ యింట్లో మనిషి కాలేకపోయాడు. ఆ యింట్లో మనిషి కావడం కోసం వాడి ‘మాల’తనాన్ని వదులుకొని బ్యూరోక్రాట్ అయ్యాడు. కులం కలవకపోయినా వర్గమైన కలవాలి కదా! ఇప్పుడు వీడొక ప్రభుత్వ ఉద్యోగి. ఐదంకెల జీతం. ప్రభుత్వం ఇచ్చిన బంగ్లా. అయినా ఆ పిల్ల వాళ్ళు కలిసినపుడు వీడు బిత్తిరి చూపులు చూస్తాడు. ఆ మధ్య దసరాదో, సంక్రాంతిదో వాళ్ళ గెట్ టు గెదర్ ఫోటో ఒకటి చూశాను. అన్ని జంధ్యాలే. అడ, మగ జంధ్యాలు. వీడోక్కడే హౌలా గాని లెక్క నేల చూపులు చూస్తున్నాడు. అప్పుడే అడిగిన. ఏదో కహాని చెప్పాడు. నిన్న ఎందుకో ఓపెన్ అప్ అయ్యాడు. అప్పుడు చెప్పాడు. ‘వీడు వదిలిన మాలతనం, వీన్ని వదలలేదని. ఇప్పటికి వీన్ని మనిషిలా గాక ‘మాల’లానే చూస్తారని.’ ఒక రకమైన నూన్యత భావనతోనే చెప్పాడు ఈ నియో బ్రాహ్మడు. ‘బతికి పోయానురా బాబుది తన రంగే, నా రంగు అయుంటే దగ్గరికైన తీసేవారో వారో లేదో!’ అని కన్నీరు కార్చాడు. నాకు కళ్ళల్లో నీళ్ళు తిరిగాయి. దాంతోపాటే ఈ వెదవపైన కోపం. ఇదంతా వీడు కావాలని చేసుకున్నది కాదు. అభ్యుదయ జంధ్యం తాట వలచాల్సింది పోయి, ఈ ఏడుపులు ఎందుకు. ఎవరి జాలి మాటలు పొందడానికి. వీడి వలపోత అంతా విన్నాక, వీడింకా దళితుడు అని చెప్పుకుంటుంటే ‘మద్దూరి’ పోయెం ఒకటి గుర్తొచ్చింది. వీడు మారు మనసు పొందుతాడో లేదో చూడాలి.

కులం ఎంత వికృతమైనది డియర్. ‘కులం’ను వదిలేసుకున్నామని ఇప్పటికి వాళ్ళ కులాల్లో పిల్లలనే పెళ్ళిళ్ళు చేస్తున్న ఎంతమంది అభ్యుదయ, విప్లవ జంధ్యాలను చూడలేదు. దళితుల్ని చేసుకుని అదేదో ‘దళిత జనోద్దరణ’ అని దంచే ఉపన్యాసాలు ఎన్ని వినలేదు. వీళ్ళ ఉక్కపోతలో ఎన్నిసార్లు తడిసి ముద్దయిపోలేదు. అయినా కలిసి బతకాలంటే కులమే కావల్నా. ఎంతమంది బతకట్లేదు. వేదికలు ఎక్కి ఉపన్యాసాలు దంచకుండ. విప్లవాలు వల్లించకుండ. మా అమ్మమ్మ, నానమ్మ, నాయనమ్మ ఏ వేదికలు ఎక్కి ఉపన్యాసాలు దంచలేదు. వాళ్ళకు మార్క్స్ తెలియదు. మావో తెలియదు. అంబేద్కర్ తెలియదు. అయినా  అమ్మా, నాన్న పెండ్లి చేసుకుంటే ‘సల్లగా బతుకుండ్లి బిడ్డా’ అన్నారు. సిద్దాంతాలు వేదాల్లా వల్లించడానికి, జీవిత అనుభవంలోనే సిద్దాంతాన్ని చూసుకునే వాళ్ళకు తేడా ఉంది అని అక్షర జ్ఞానం లేని వాళ్ళను, సిద్దాంత ఉపన్యాసాలు దంచే వీళ్ళను చూస్తె అనిపిస్తుంది.

Caste is a Monster అన్నాడు అంబేద్కర్. కుల నిర్మూలనకు కులాంతర వివాహాలను సజెస్ట్ చేశాడు. ఇదిగో కులాంతర వివాహాలు ఇలా వలపోతలుగా తయారయ్యాయి. సామాజిక, ఆర్థిక పోరాటాలు, ఇప్పుడు సాంస్కృతిక పోరాట అనివార్యతను చెబుతున్నాయి. Cultural Hegemonyని బద్దలు కొట్టే సాహిత్యం ఇప్పుడు బలంగా రావాలి.  నిజానికి ఆ సాహిత్య కృషి కింద నుండి, పైన నుండి ఒకేసారి జరగాలి. ‘కింద నుండి చెబితే అది కులవాదం ఎందుకు అవుతుంది. పై నుండి వస్తే అది అభ్యుదయం ఎందుకు అవుతుందో’ చర్చ జరగాలి. ఎందుకో పాలో ఫ్రెయిరే బాగా గుర్తొస్తున్నాడు. ‘Pedagogy of the Oppressed’ ఇంకా ఈ అభ్యుదయులకు అర్థం కాలేదు అనుకుంటా. కమ్యూనిస్టు ప్రణాళికతో పాటు,  అంబేద్కర్ ‘కుల నిర్మూలన’  అర్థం అయి ఉంటే అప్పుడు వీడి లాంటి వాళ్ళు ఇక వలపోసుకునే స్థితి రాదు అనుకుంటా. కమ్యూనిస్టు పార్టి ప్రణాళిక అర్థం అయి ఉంటే కుల నిర్మూలనా అర్థం కాకుండా ఉంటుందా! పీడితుల వలపోత అర్థం కాకుండా ఉంటుందా!

Dream Walk

They dreamed a dream

To achieve 

They walked a walk

Black road turns red

With shredded blood

Cracked feet

Looks alike

Portrait of the country

The Feet

Feet started long march

'yo' man you may amaze

To see those feet

Not for shedding blood

But, for walking on 'your' roads

I have seen them

As their voice

As their agony

As their resistance

Now, feet are walking

For liberation

Liberation on their own feet

You know what I have seen today,

Feet are turning into fist

They stirred as Earth

From that not a single flower blossoms

But, blood 

See the boold on the street

Come, and see the blood on the street

Blood of 'Urban Maoists'

Feet have chosen their path

The path of new dawn

Even I,

It's your turn

Yes, your

It's your turn

(With love to Pablo)

Art Courtesy: Mrityunjay Cartoonist

ప్రేమలేఖ 3

ఓయ్ ప్రేమను వ్యక్తపరచేందుకు కళ్ళు, కౌగిలింతలు, కాఫీ ముద్దులే గాక ఎప్పుడో ఒసారైనా కాస్త కవిత్వం కారాదు. ఎప్పుడూ నేను నీకు రాయడమేనా. నువ్వు బాగా మాట్లాడతావ్ కదా. ఆ మాటల్లో కవిత్వం ఉంది. ఆ మాటల్నే అక్షరాల్లోకి ఒంపరాదు. అదే కవిత్వం అవుతుంది. నీ నడకలో నాట్యం ఉంది. ఆ మాట అనగానే లేడిపిల్ల గెంతుల్లా నాట్యమాడే నీవు. నీ మాటల్లో కవిత్వం ఉందంటే ఎందుకు రాయవు?. ఆ రాత్రి ఆకాశంవంక చూపిస్తూ ఏమన్నావ్.?

''ఆకాశంలో మెరుస్తూ, మాయమయ్యే చుక్కలు

అడ్డువచ్చే మేఘాలు

వెన్నెలతో జరిపే సంభాషణలు

ఎదురెదురుగా మనం

ఒకరి కళ్ళలోకి ఒకరం

చూసే చూపులు

ఓ మౌన సంభాషణ

రెండు హృదయాలు

జరిపే కనుల సంభాషణ"

ఈ మాటలు కవిత్వం కాకపోతే ఏమిటి?!. నేను భావాల్ని అక్షరాల్లోకి ఒంపుతాను. నువ్ మాటల్లోనే కవిత్వమై ప్రవహిస్తావు. అంతే తేడా. నువు నడిచే కవిత్వపు నదివి. మాటల సంద్రానివి. 

నీ మాటలు అక్షరాల్లోకి మారుతూ, పదాలుగా, వాక్యాలుగా పరిణామం చెంది, ఓ కవితో, వచనమో అయితే చూడాలని ఆశ. చిన్న ఆశ. అంతే. అంతేనా అంటే? ఏమో? ఇప్పటికి. ఈ క్షణానికి ఇంతే. నీ జవాబుకోసం, ఎప్పటిలాగే ఎదురుచూస్తూ. 

నీ నేను

ప్రేమలేఖ 2

నువ్వెళ్ళి పోయాక చాలాసార్లు గుర్తొచ్చావ్. ప్రతిసారి అనిపిస్తూ ఉంటుంది. గుర్తురావడం ఏంటి?. నేనేదో నిన్ను మర్చిపోయినట్టు?!. గుర్తురావడం అంటే ఒక మనిషి గుర్తురావడం కాదు. పక్కన తోడు లేదని గుర్తుకురావడం. ఆవహించిన ఒంటరితనం నుండి బయటపడేందుకు ఒక అశ్వాసాన్ని కోరుకోవడం. ఎడారిలో ఒంటరితనాన్ని అనుభవిస్తున్న ఇసుక రేణువు అవుతాను కొన్నిసార్లు. పాలపుంతలో ఒంటరి నక్షత్రాన్ని. అడవిలో చెట్ల మధ్యన ఒంటరి మొక్కని. చిట్ట చివరి కొమ్మపై ఆకును. అట్లా ఉన్నపుడు గుర్తొస్తావ్. నువ్ పక్కన లేవని. కాస్త ముభావంగా కనిపించగానే గుండెకు హత్తుకునే నేస్తం లేదని. ఒడిలో తల పెట్టుకొని, వెంట్రుకలు నిమిరే మానవి ఇప్పుడు తోడు లేదని. నువ్ లేక కవిత్వం పాదం తెగిపడ్డ పదాలయింది. కథ వాక్యాల్లో ఇమడనంటుంది. నవల ముందుకే కదలట్లేదు. ఇవన్నీ ఎప్పుడు ఉండేవే. కొత్తగా ఏమి రాయవు అంటావ్. కలసిన ప్రతిసారి.

కన్నీరు ఆపుకోవడం విషాదమే. నీకు చెప్తే మొదట నవ్వుతావ్. మరికాసేపటికి జతకడతావ్. ఎందుకంటే ఏడ్చినా, ఓదార్చుకున్న మనమిద్దరమే. ఇద్దరం వేరని ఎన్నడూ అనుకోలేదు కదా. కానీ ఇవ్వాళ అలా కాదు. ఏడవలేను. ఏడ్చినా, ఓదార్చుకోలేను. కన్నీళ్లు దిగమింగుతుంటే, గొంతులోంచి మాట బయటకు రాట్లేదు. అయిన తప్పదు తనని ఓదార్చాలి. ఊకోబెట్టాలి. ముద్దు చెయ్యాలి. కంట్లోంచి నీరు దుఃఖంతో గాక పట్టరాని సంతోషంతో వచ్చేంతగా నవ్వించాలి. అప్పుడు గాని మన గువ్వపిల్ల తనలాగా ఉండదు.దానికి నీ నవ్వే వచ్చింది. ఎంత స్వచ్చంగా నవ్వుతుంది. దిల్ ఖోల్ కె. కానీ ఇయ్యాలెందుకో పాప కంట నీరు. ఒళ్ళో కూర్చొని, మెడ చుట్టూ చేతులు వేసి పొగిలి పొగిలి ఏడ్చింది బిడ్డా. తట్టుకోవడం చాలా కష్టమైంది. కాసేపయ్యాక వెళ్తా అంది. వద్దు. కాసేపు ఉండి వెళ్లమన్నా. ఆ మాట వినడం కోసమే అడిగినట్టుంది. వెంటనే హత్తుకుపోయింది. నేను ఓ కవిత రాసుకుంటుంటే, చదివిపెట్టు అని జిద్ చేసింది. పూర్తి కాలేదు అంటే వినదే. బహుశా నా మొండితనమే వచ్చినట్టుంది. తనకు వినిపించడం కోసమే పూర్తిచేశా. చదవడం అయిపోయాక 'ఇదిగో, నా గుండెను ఇస్తున్న తీసుకో' అంది. తరువాత సినిమా చూస్తుంటే 'ఇప్పుడు ఈ సినిమా అవసరమా! మళ్ళీ అమ్మను గుర్తుతెచ్చుకోవడానికా!' అంటూ ల్యాప్టాప్ మూసేసింది. 'హమారి అధూరి కహానీ' అని రాగయుక్తంగా పాడుతూ. నన్ను తిట్టాక కానీ శాంతపడలేదు. 

ఒక్క చోట సక్కగా ఉండదు కదా. పాదాలకు చక్రాలు వేసుకొని తిరిగి, తిరిగి బెడ్రూంలోని పుస్తకాలను తీసి హాల్ లో కుప్ప పోసింది. నా కవితల పుస్తకం తిరగేస్తూ 'ఆమ్లెట్ ఆకలవుతుంది. వేసిపెట్టవా!' అని అడిగింది. వేశాక, పూర్తిగా తినకుండా సగం నాకు వదిలేసింది. కాసేపటికి, నేను వచ్చిన పని అయిపోయింది. వెళ్ళాలి. నన్ను హాస్టల్ లో దింపిరా అంది. దింపనైతే దింపాను గానీ, తిరిగివస్తుంటే తన గురించిన తలపులే. ఇంత సున్నితమైనది. ఈ దుర్మార్గపు 'జనాల' మధ్య ఎట్లా బతుకుతుందా! అని. అంతలోనే చెంపలపై కన్నీరు. ఇప్పుడు నువ్వూ ఉంటే ఎంత బాగుంటుండూ. ఎంత నేను చెప్పినా,నువ్వు చెప్పినట్టు ఉంటుందా?. నువ్వేమో మా ఇద్దరికి Rapport బాగుంటుంది అంటావ్. ఎంత క్లోజ్ గా ఉన్నా, అన్ని నాతో చెప్పుకోలేదుగా. ఆ మాట తనతో అంటే ఒప్పుకోదు. 'అన్ని నీతో చెప్తా కదా. Crushల గురించి కూడా చెప్తా కదా' అంటుంది. మళ్ళీ తనే 'ఎహె పో, నీకు అర్థం కాదు. నేను అమ్మకే చెప్తా' అని ఎగిరిపోతుంది. 

ఆ ప్రాజెక్ట్ వర్క్ ఏదో జల్దీ పూర్తి చేసి రారాదు. మేం వస్తామంటే. 'మీ ఇద్దరిని చూస్తే డిస్టర్బ్ అవుతా. రావద్దు' అంటావ్. నువ్ లేని లోటు ఇయ్యాలెందుకో చాలా ఎక్కువ అనిపించింది. కనీసం సెలవు పెట్టి అయిన రారాదు. లేకపోతే తననే నీ దగ్గరికి పంపనా. 

నువ్వు, నేను, తాను ముగ్గురం మూడు చోట్ల

ఈ త్రిభుజాన్ని కలిపే పాయింట్ కై ఎదురుచూస్తూ నేను

తనకే స్వంతం అనుకునే ప్రపంచంలో తాను

మా ఇద్దరి బాధ్యతను మోస్తూ ఎక్కడో దూరంగా నీవు

పాపం మన మంచం ఒక్కటే ముగ్గురి కోసం ఎదురుచూస్తూ ఒంటరిగా

11/03/18

ఆలోచన ఒక మహారణ్యం

జీవితం ఉద్యమాన్ని ప్రేమించే చోట
మరణం అమరత్వంగా పిలవబడే చోట
పోరు నినాదంలో వాళ్ళు
అమరుల స్థూపమై వాళ్ళు
భానుడి కిరణమై వాళ్ళు
ఎన్నెల సలువదనమై వాళ్ళు

మరణించేది వ్యక్తులే
శాఖోపశాఖలుగా
విస్తరిస్తున్న మహారణ్యం
వారి ఆశయం
వారి ఆలోచనలు

కనుల సంభాషణ

కొన్ని నిశ్శబ్దాలు

కొన్ని మౌనాలు

అనేక పేరాల 

సంభాషణలు

కొన్నిసార్లు

అద్భుత కావ్యాలు

మరికొన్నిసార్లు

పురాస్మృతుల జ్ఞాపకాలు

ఎవరన్నారు

కనులు మాట్లాడవని

తల్లి స్తన్యం కుడుస్తూ

బిడ్డ కలిపే చూపు

ప్రేమ సౌందర్యపు సంభాషణ

అతడు/ఆమె

ఎదురుపడగానే

కళ్ళతో విసిరేనవ్వు

ఓ సంభాషణ

విడిపోతూ చూసే

విరహపు చూపు

ఓ విషాద గీతం

మాటలు కరువైనప్పుడల్లా

పదాలు తోచనపుడల్లా

జరిపేది కనుల సంభాషణనే కదా

కనులతో కనులు

జరిపే సంభాషణలు

రాస్తే మహాకావ్యం

.....

అమరుల దేహం ముందు

ఆగని కన్నీళ్లు

కనులు మాట్లాడే మాటలు

హృదయాన్ని వెంటబెట్టుకు వచ్చిన

పోరు నినాదాలు

ఎర్రబడ్డ తెల్లమల్లేలు

మల్లెలన్ని కలసి
కన్న ఓ కల
బాంబుల దాడిలో ధ్వంసమైంది

పువ్వులు గుత్తులుగా గాక
ఒంటరిగానే పూయాలని
అధికారిక గెజిట్ ప్రకటన

కల ఇప్పుడు
రాజద్రోహం

రాజు ఉన్నంత కాలం
రాచరికాన్ని కూల్చే
అరాచక ప్రకటన
ఓ ధిక్కార కల

మల్లెలిపుడు
నెత్తురోడుతున్న విషాద దృశ్యం
మల్లెలది
ధ్వంసమైన స్వప్నం
మల్లెల మధ్యదార
ఇప్పుడొక నెత్తుటి మడుగు

తీరని చమురు దాహంతో
మట్టికాళ్ళ మహారాక్షసి
దానికి దూపేసినప్పుడల్లా
రక్తపు పంపులయ్యే దేశాలు
ఇప్పుడు దేశాలకు దేశాలే
కఫన్ కప్పబడ్డ దేహాలు

మొన్న ఇరాక్
నిన్న లిబియా
నేడు సిరియా
రేపు....
.........నేను
లేదంటే
............నువ్వు


(విరసం నిర్వహించిన 'సిరియా సంఘీభావ కవిసమయం'లో రాసింది)

9/3/18
7.30 PM (SVK)

ప్రేమలేఖ 1

ఎన్ని ఉత్తరాలు రాస్తే, ఒక జవాబై పలకరించావ్. చెప్పాల్సినవి చాలా ఉన్నాయి. రమ్మంటే ఏమో రావు. నన్ను అక్కడికి వద్దంటావ్. కొన్ని రోజులే అయినా యుగాలు గడిచినంత భారంగా గడుస్తున్నాయి రోజులు. కమ్మేస్తుంది. ఏదో తెలియని ఒంటరితనం. ఏవో పిచ్చి ఆలోచనలు. ఎక్కడికి వెళ్లాలనిపించట్లేదు. వెళ్లిన తొందరగానే వచ్చేస్తున్నా. ఈ పుస్తకాలు. కవిత్వం. అప్పుడప్పుడు కథలు. నవల ఒకటి మొదలుపెట్టాను. ఎప్పుడు పూర్తవుతుందో తెలియదు. ఇట్లే ఉంటే పూర్తి చేస్తానా? అనిపిస్తుంది. 

చంద్రుడ్ని కమ్మేసిన మబ్బుల్లా. ఉదయాన్నే పొగమంచులా. నన్ను కమ్మేసిన ఈ ఒంటరితంలో ఒక యుద్ధమే చేస్తున్నాను. అంతర్ముఖ యుద్ధం. పెంజికటి యుద్ధం. ఎందుకోసం చేస్తున్నానో తెలియకుండానే యుద్ధం. నాలో నేను. నాతో నేను. యుద్ధంలోనూ ఒంటరితనమే. జనసంద్రంలోనూ ఒంటరిగానే. ఈ నిశ్శబ్ద యుద్ధంలో పుస్తకం ఒక స్వాంతన. కవిత్వం ఒక స్వాంతన. ఏంటో తెలియని ఒంటరితనం నుండి బయటపడేందుకు పుస్తకంలో మనుషులతో సంభాషణ. కవిత్వమై ఒక ఊహా ప్రపంచంతో సంభాషణ. కొన్నిసార్లు ఉపన్యాసమై, మరికొన్నిసార్లు నినాదమై ఎదుటి మనుషులతో సంభాషణ. ఈ సంభాషణల నుండి కాస్త విరామం తీసుకుంటానా. మళ్ళీ అదే ఒంటరితనం. ఈ ఒంటరి జీవికి తోడుగా ఉన్నానంటూ ఓ 'ముసలోడు'. ఆయనే లేకపోతే. ఏమో?!.

అసలెందుకీ ఒంటరితనం. ఆ ప్రశ్న ఎందుకో సమాధానం లేనిదిగా అనిపిస్తుంది. నిజంగా, అట్లా ఉంటాయా? ప్రశ్నలు. ఉండవని మనకు తెలుసు. నాకు బాగా తెలుసు అంటావ్. వేతకట్లెదేమో. సమాధానాన్ని. అందుకే ఆ ప్రశ్న, ప్రశ్నగానే ఉండిపోయింది. సమాధానం లేకుండా.

ఈ ఒంటరితనం నుండి స్వాంతన పుస్తకం అన్నా కదా. కవిత్వం చదువుతుంటే. రాబర్ట్ గ్రేవ్స్ (Robert Graves) రాసిన ఓ కవిత దొరికింది.

"She tells her love while half sleep,

In the dark hours,

With half-words wishperd low:

As Earth stirs in her winter sleep

And puts out grass and flowers

Despite the snow,

Despite the falling snow"

రాబర్ట్ 'She tells her love'అన్నాడు. అప్పుడు అనిపించింది. నువ్ మన ప్రేమను అలా చెప్తే ఎలా ఉంటుందా? అని. అచ్చంగా అలాగే కాకున్నా. ఇంకోలా అయినా. అప్పుడు రాసుకున్నా. ఈ కవితని.

''ఏదో ఓ వెన్నెల రాత్రి నేలను చీల్చుకు వచ్చే గరిక లాగా/ వికసించు పువ్వుల్లాగా నువ్ మారిపోయి/ వెన్నెల ఉన్నప్పుడు/ వెన్నెల వెలుగు మనపై పడుతూ ఉన్నప్పుడు/ మన కథని/ మన ప్రేమకథని/ నిదురకు దగ్గరవుతూ/ సన్నని గొంతులో చెబుతుంటే వింటూ నేను/ వింటూ, వింటూ/ చెబుతూ, చెబుతూ/ నిద్రలోకి మన ప్రయాణం"

ఎన్ని రోజులైంది. మన రాత్రుల్లో కవిత్వం ప్రవహించి. వెన్నెల్లో మనం జ్వలించి. 

మనమిక ఒకే దేహం

ఆకసాన్ని చూస్తూ నీవు

నీలో ఐక్యమవ్వాలని నేను

మనసులో మాట విన్నదేమో

లతల్లా మనల అల్లెసిన వెన్నెల

ఇప్పుడిక మనం

నరాల్ని పెనవేసుకున్న ఒకే దేహం

(సత్య సూఫీ గీసిన చిత్రం చూశాక)

కవిత్వం ఇప్పుడొక వేశ్య

అవకాశవాద కవుల చేతుల్లో
కవిత్వమా నువ్వొక వేశ్యవి

పంచలూ, శాలువాలూ, ఊరేగింపుల అరుపులు 
వెనుక దీనంగా నడుస్తోన్న కవిత్వమా
ఒకరోజు కళ్ళలో రక్తం చిమ్మి, తెల్లారిపోక ముందే 
తెల్లని వీర్యం చిందించి 
దేశం, భక్తీ, సంస్కృతీ , ధర్మమూ... 
అయ్యో..! నా కవిత్వమా తాంబూలమేసి 
తుపుక్కున ఉమ్మబడ్డావు కదే...

ఇప్పుడొక గాజు సీసాలో 
నిన్ను బంధిస్తాడు వాడు... మరో రోజు 
నీకు జంధ్యం వేసి, తీర్యక్ పుండ్రాలు గీసి 
దేశపు బోనులోకి వదిలి నీతో తైతక్కలాడిస్తాడు... 
మార్కెట్ రాంప్ పై నువ్వొక నిస్సహాయ మోడల్ వి.. 
పిల్లినడకలు నడిచీ, నడుములను ఊపీ
దూది పిర్రల మీద గుడ్డముక్కని చేశారు కదే నిన్నూ..

'కులం చిరకాలం ఉండాలండీ' అని
జంధ్యం సవరించుకు రాస్తున్న వాడే
'అమెరికాలో అంత రేసిజం ఏంటండి' అనే
కోకిల పలుకులు పలుకుతున్నాడు

పాకిస్తాన్ నాశనం కావాలని 
పూజలు చేస్తూనే
సిరియాపై కవిత్వమై కన్నీరవుతున్నాడు
'యుద్ధం ఏదైనా చనిపోయేది 
మనుషులే కదా' అంటే
'అయ్యో అది వేరండి, మీకు బొత్తిగా
దేశభక్తి లేదు' అంటూ
మాట మార్చే మేల్ ఎస్కార్ట్ వాడు

ఏడవకేడవకు. ఇప్పుడొక కొత్త పొద్దు వచ్చింది. 
ఇప్పుడు నడుస్తున్న కాలం
జంధ్యాలను తెంపి
ఇంటిముందు దండెంకట్టి
తునకల్ని ఎండేస్తున్న కాలం
కవిత్వపు 'జంధ్యాలను' 
తెంపేందుకు సాహిత్యమూ
కత్తులతోనే 'పెరియార్'లను
కంటున్న కాలం

2/3/18

నరేష్కుమార్ సూఫీతో కలసి